Navaratri: ଶାରଦୀୟ ନବରାତ୍ରୀର ଗୁରୁତ୍ୱ: ନବରାତ୍ରୀ ପର୍ବ ଭାରତରେ ବହୁତ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହା ଦେଶର ଅନେକ ରାଜ୍ୟରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହା ଗୁଜୁରାଟର ଗାରବା, ବଙ୍ଗଳାର ଦୁର୍ଗା ପୂଜା କିମ୍ବା କୁଲୁରେ ଦଶହରା ହେଉ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ରାଜସ୍ଥାନ, ଦିଲ୍ଲୀ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ଇତ୍ୟାଦି ଲୋକମାନେ ୯ ଟି ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ଭକ୍ତି ସହିତ ପୂଜା କରନ୍ତି ଏବଂ ୯ ଦିନ ବ୍ରତ କରନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ ନବବ୍ରତୀର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ଘଟସ୍ଥାପନା ପରିବେଷଣ କରାଯାଏ । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ନବରାତ୍ରୀ କାହିଁକି ପାଳନ କରାଯାଏ । ଆସନ୍ତୁ କହିବା ଯେ ଦଶହରା ପାଳନ କରାଯିବ ।
ମା’ ଦୁର୍ଗା କରିଥିଲେ ମହିଷାସୁରା ବଧ
ନବରାତ୍ରୀ ପର୍ବ ପାଳନ ପଛରେ ଅନେକ ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି, କିନ୍ତୁ ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ, ମା’ ଦୁର୍ଗା ଓ ମହିଷାସୁର ନାମକ ଏକ ରାକ୍ଷସକୁ ବଧ କରିଥିବା ଯୋଗୁଁ ଏହା ପାଳନ କରାଯାଏ । ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ ଅନୁଯାୟୀ, ମହିଷାସୁରା ନାମକ ଏକ ରାକ୍ଷସ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଠାରୁ ଅମର ହେବା ପାଇଁ ଏକ ବର ପାଇଲା । ଏହି କାରଣରୁ ସେ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ବହୁତ ହଇରାଣ କରୁଥିଲେ । ଥରେ ମହିଷାସୁରାର ଅତ୍ୟାଚାରରେ ବିଚଳିତ ହୋଇ ସମସ୍ତ ଦେବତା ଭଗବାନ ଶିବ, ବିଷ୍ଣୁ ଏବଂ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ନିକଟକୁ ଗଲେ । ତା’ପରେ ସେ ଆଦି ଶକ୍ତିଙ୍କୁ ଡାକିଲେ ଏବଂ ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳତା ଦେଖାଗଲା ଯାହା ଏକ ନାରୀରେ ପରିଣତ ହେଲା ।
ଏହି ଦେବୀ ଦୁର୍ଗା ଥିଲେ । ଦେବୀ ଦୁର୍ଗା ମହିଷାସୁରାଙ୍କୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୯ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଥିଲା । ଦଶମ ଦିନ ମା’ ଦୁର୍ଗା ମହିଷାସୁରାଙ୍କୁ ବଧ କରିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଏହି ୯ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଦେବତାମାନେ ପ୍ରତିଦିନ ପୂଜା କରି ଦେବୀଙ୍କୁ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ସେବେଠାରୁ ନବରାତ୍ରୀ ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହି ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ୯ଟି ରୁପକୁ ପୂଜା କରାଯାଏ । ଦେବୀ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ବିଜୟ ହେତୁ ଦଶମ ଦିନକୁ ବିଜୟାଦଶମୀ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
ଭଗବାନ ରାମ ମଧ୍ୟ ଏହି ଦିନ ରାବଣକୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ
ଏହା ବ୍ୟତୀତ ନବରାତ୍ରୀ ଏବଂ ଦଶହରା ସହିତ ଜଡିତ ଆଉ ଏକ କାହାଣୀ ଅଛି । ଏହା ହେଉଛି ଲଙ୍କାର ରାଜା ରାବଣଙ୍କୁ ପ୍ରଭୁ ରାମଙ୍କ ହତ୍ୟା କରିବାର କାହାଣୀ । ଭଗବାନ ଶ୍ରୀ ରାମ ୯ ଦିନ ରୀତିନୀତି କରିଥିଲେ ଏବଂ ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଦଶମ ଦିନରେ ରାବଣକୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ଏହି କାରଣରୁ, ଦେବୀ ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ୯ ଦିନ ପୂଜା କରିବା ପରେ ଦଶହରାରେ ରାବଣ ପୋଡି ପାଳନ କରାଯାଏ ।
(ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ: ଏଠାରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ସୂଚନା ସାଧାରଣ ଅନୁମାନ ଏବଂ ସୂଚନା ଉପରେ ଆଧାରିତ ।)
