ଭାରତରେ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି । ଚଳିତ ବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ୨୫ ମାର୍ଚ୍ଚ, ଅର୍ଥାତ ହୋଲି ଦିନ ଘଟିବ । ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମୟରେ କେଉଁ ଜିନିଷକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖିବା ଉଚିତ୍ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ।
ଜ୍ୟୋତିଷ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣର ବିଶେଷ ମହତ୍ୱ ରହିଛି । ଯେତେବେଳେ ପୃଥିବୀ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ର ଏକ ସରଳ ରେଖାରେ ରୁହନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ହୁଏ । ବିଜ୍ଞାନରେ ଏହା ଏକ ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନିକ ଘଟଣା ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ, ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସରେ ଏହା ରାହୁ-କେତୁ ସହିତ ଜଡିତ ଥିବା ଦେଖାଯାଏ ।
ଏଥର ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ଫାଲଗୁନ୍ ମାସର ଶୁକ୍ଳ ପକ୍ଷର ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ତାରିଖ ଅର୍ଥାତ୍ ୨୫ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଘଟିବ । ଏହି ଦିନ ହୋଲି ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରାଯିବ । ହୋଲିରେ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣର ଏହି ସମକକ୍ଷତା ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ବର୍ଷ ପରେ ଘଟିଛି ।
ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସକାଳ ୧୦:୨୩ ରୁ ୦୩:୦୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିବ । ଏହି ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ କନ୍ୟା ରାଶିରେ ଘଟିବ । ଏହା ଏକ ଉପଛାୟା ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ହେବ । ଏହି ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ଭାରତରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେବ ନାହିଁ ।
ଭାରତରେ ଏହା ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉ ନ ଥିବାରୁ ଏହି ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ହୋଲି ଉପରେ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ନାହିଁ । ତଥାପି, ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମସ୍ତ ରାଶିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ । ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମୟରେ କିଛି ଜିନିଷକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖିବା ଜରୁରୀ ।
ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାମାନେ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମୟରେ ଭୁଲରେ ମଧ୍ୟ ଘରୁ ବାହାରକୁ ଯିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାମାନେ ଏହି ସମୟରେ କୌଣସି ତୀକ୍ଷ୍ଣ ବସ୍ତୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଉଚିତ୍ ।
ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମୟରେ, ଭୁଲରେ ମଧ୍ୟ ଭଗବାନ ଏବଂ ଦେବୀଙ୍କ ପ୍ରତିମାକୁ ଛୁଇଁବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ଶେଷ ହେବା ପରେ ଗଙ୍ଗା ଜଳକୁ ପୁରା ଘରେ ଞ୍ଚିବା ଉଚିତ୍ ।
ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମୟରେ ଯେକୌଣସି ଜିନିଷ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏବଂ ଖାଇବା ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଉଚିତ କାରଣ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମୟରେ ଖାଦ୍ୟ ଅପରିଷ୍କାର ହୋଇଯାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ଯଦି ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇସାରିଛି ତେବେ ସେଥିରେ ତୁଳସୀ ପତ୍ର ମିଶାନ୍ତୁ । ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ରାତିରେ ଶବଦାହ କିମ୍ବା ନକାରାତ୍ମକ ସ୍ଥାନକୁ ଯିବା ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଉଚିତ୍ ।
ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମୟରେ ଶୋଇବା ନିଷେଧ ବୋଲି ଧରାଯାଏ । ତେଣୁ, ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମୟରେ ଆଦୌ ଶୋଇବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ, ଏହାର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପଡିଥାଏ । ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ସମୟରେ କେଶ, ନଖ କିମ୍ବା ଦାଢି କାଟିବା ଅଶୁଭ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।
