ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ : ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କୁ ଜ୍ଞାନ, ବୁଦ୍ଧି, ସୁଖ, ସମୃଦ୍ଧତା ଏବଂ ଭାଗ୍ୟର ଦେବତା ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଭଗବାନ ଗଣେଶ ଗଜାନନ, ବାପ୍ପା, ଗଣପତି, ଏକାଦାନ୍ତ, ବକ୍ରତୁଣ୍ଡ, ସିଦ୍ଧ ବିନୟକ ଇତ୍ୟାଦି ଅନେକ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ।
ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ପର୍ବ ହେଉଛି ପ୍ରଭୁ ଗଣେଶଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସମର୍ପିତ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥା ବଡ ପର୍ବ, ଯାହା ସାରା ଦେଶରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଏହା ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଅଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ । ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀରେ ଗଜାନନଙ୍କ ପ୍ରତିମା ସ୍ଥାପିତ ହୁଏ ଏବଂ ୧୦ ଦିନ ପରେ ବିସର୍ଜନ କରି ବିଦାୟ ନିଅନ୍ତି । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ୨୦୨୪ ଏହି ବର୍ଷ ଆରମ୍ଭ ଏବଂ ଶେଷ କେବେ ହେବ?
ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ କେବେ?
ପଂଚାଙ୍ଗଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀୀ ମହୋତ୍ସବ ଭାଦ୍ରବ ମାସର ଶୁକ୍ଲ ପକ୍ଷର ଚତୁର୍ଥୀ ତିଥିରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଚତୁଦର୍ଶୀ ଦିନ ଶେଷ ହେବ । ଭକ୍ତମାନେ ଗଣେଶ ପୂଜାକୁ ୧୦ ଦିନ ଧରି ବଡ ଆଡମ୍ବରରେ ପାଳନ କରନ୍ତି ।
ଗଣେଶ ପୂଜା ହରତାଳିକା ତିଜର ପରଦିନରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଅନନ୍ତ ଚାତୁଦର୍ଶୀ (୨୦୨୪) ରେ ଶେଷ ହେବ । ଦଶ ଦିନିଆ ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ଚଳିତ ବର୍ଷ ସେପ୍ଟମ୍ବର ୭ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବ, ଯାହା ୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ଶେଷ ହେବ । ଏହି ଦିନ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ପୂଜା ମଧ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ ।
ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ଶୁଭ ମୁର୍ହୂତ୍ତ
ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ଶନିବାର, ୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୪ ।
ଚତୁର୍ଥୀ ତିଥି ଶୁକ୍ରବାର ଅପରାହ୍ଣ ୩:୦୧ରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବ ।
ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ଶନିବାର ୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅପରାହ୍ଣ ୦୫:୩୭ରେ ଶେଷ ହେବ ।
ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ପୂଜା ସମୟ ୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ପୂର୍ବାହ୍ନ୧୧:୦୩ ରୁ ଅପରାହ୍ନ ୦୧:୩୪ ।
ଗଣେଶ ବିସର୍ଜନ ମଙ୍ଗଳବାର, ୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୪ ।
ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଗଣେଶ ପୂଜା କାହିଁକି ଲୋକପ୍ରିୟ
ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ସହ ଗଣେଶ ପୂଜାର ଉତ୍ପତ୍ତି ଜଡିତ ଥିବାରୁ ଗଣେଶ ଉତ୍ସବ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ । କୁହାଯାଏ ଯେ ୧୭ଶହ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ତାଙ୍କ ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟତା ଏବଂ ଏକତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଗଣେଶ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
ଅବଶ୍ୟ, ଏହା ବ୍ରିଟିଶ ଯୁଗରେ ଅଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟତା ହାସଲ କରିଥିଲା । ଯେତେବେଳେ ଲୋକମାନ୍ୟ ତିଲକ ଏହି ଉତ୍ସବକୁ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ଏବଂ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଲଢିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଦେବା । ତେଣୁ ଗଣେଷ ପୂଜା ପର୍ବରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ତଥା ସାମାଜିକ ମହତ୍ୱ ରହିଛି ।
ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ: ଏଠାରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ସୂଚନା କେବଳ ଅନୁମାନ ଏବଂ ସୂଚନା ଉପରେ ଆଧାରିତ । କୌସି ସୂଚନା କିମ୍ବା ବିଶ୍ୱାସକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସଂପୃକ୍ତ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ କରନ୍ତୁ ।
